De kwaliteit van de risicoanalyse wordt voor een belangrijk deel bepaald door de deelnemers aan de risicoanalyse. Het aantal van tevoren vastgestelde invalshoeken speelt tevens een belangrijke rol bij het inventariseren van de risico’s.
Risico’s die binnen een onderneming of organisatie aanwezig zijn, komen voort uit de bedrijfsactiviteit en zijn vaak verspreid over diverse afdelingen. Voor het samenstellen van een compleet beeld van de risico’s binnen een organisatie, is het noodzakelijk om een onbelemmerd zicht te hebben op het bewuste deel van de organisatie. Op die manier kan de juiste prioriteit worden gegeven aan de risico’s en kunnen de juiste beheersmaatregelen worden genomen.
Op strategisch niveau is het voor de risico-inventarisatie van belang dat elke deelnemer een wezenlijke bijdrage levert aan het topmanagement. Een alternatief, indien het leveren van een directe bijdrage niet mogelijk is, is het zorgen voor een grote mate van betrokkenheid bij de vorming van de strategie en sturing van de onderneming of organisatie.
Indien er per afdeling inventarisaties plaats vinden, is het van belang dat de deelnemersgroep wijzigt. Dit is van belang omdat de risico’s het gevolg zijn van de werkzaamheden van individuen die werkzaam zijn op de desbetreffende afdeling. Naast de aanwezigheid van het directielid dat verantwoording draagt, is het zinvol dat de vertegenwoordiging (van de top van de afdeling) een correcte afspiegeling is van de huidige samenstelling.
Risicoanalyses en invalshoeken
Het formuleren van de risico’s is een zorgvuldig proces waarbij u ervoor dient te waken dat de deelnemers zich te snel laten beïnvloeden door hun eigen vakgebied. De kans is in dat geval aanwezig dat er een (te) eenzijdig beeld ontstaat waarbij de samenhang tussen de risico’s naar de achtergrond verdwijnt. Het verkrijgen van een volledig beeld van alle risico’s is juist de kracht van een goed uitgevoerde risicoanalyse. Door het gebruik van de verschillende invalshoeken worden de deelnemers gedwongen een breder perspectief te ontwikkelen. Door op deze manier te kijken naar de risicoanalyse, ontstaat een completer beeld van de relevante risico’s. Het directe gevolg is dat de risico’s zichtbaar worden en men er uiteindelijk beter op kan anticiperen.
Een ander bijkomend voordeel is dat door het gebruik maken van verschillende invalshoeken, er een bewustwordingsproces in gang wordt gezet. Zo krijgt men betere inzichten in risico’s op andere vlakken en ziet men eerder de onderlinge relaties. Een geïsoleerde benadering van specifieke risico’s wordt op deze manier vermeden.
Organisatorische risico’s spelen met name een rol op strategisch niveau. Op tactisch niveau zijn voor een inventarisatie, de risico’s voornamelijk verbonden aan activiteiten die kenmerkend zijn voor een bepaalde afdeling. In beide gevallen kan men kiezen voor dezelfde invalshoeken:
- Organisatorisch
- Technisch
- Financieel
- Politiek / Bestuurlijk
- Juridisch / Wettelijk
- Extern
De invalshoeken fungeren in feite als raamwerk en zijn afgeleid van de standaard set invalshoeken uit de RISMAN methode.
